طیبات : اشاره است به آیه‏ى شریفه: وَ اَلطَّیِّباتُ لِلطَّیِّبِینَ (و زنان پاک براى مردان پاک‏اند)[1]

یار را خوش کن، برنجان، ‌و ببین: یعنی پروردگار را خوشحال کن یا به رنجان و نتیجه هر دو را ببین.

ارتعا ش: یعنی لرزان.

وآن که دستی را تو لرزانی زجاش: منظور سخن این استکه هر حرکت، وقتی که مسبوق به انگیزهْ ‌درونی باشد مسئولیت و در نتیجه ثواب و عقاب دارد، اما دستی که به دلیل سستی اعصاب دچار لرزش شد، صاحب آن نمی‌تواند از این حرکت، پشیمان یا خشنود باشد.

بحث عقل است این،‌چه عقل؟‌آن حیله‌گر: مولانا به کسانی که به استناد قدرت مطلق پروردگار، گناه خود را هم به گردن خدا می‏گذارند، می‏گوید: این‌گونه بحث‏ها و استدلال‏ها بحث عقل مادی و حسابگر است که افراد ضعیف و کم مغز به آسانی آن را می‏پذیرند.

( 1506) بانوان پاک براى مردان پاک هستند رفیق را از خود مرنجان و او را خوشحال نگه دار و ببین تا چه اندازه مفید خواهد بود. ( 1507) اکنون مثالى ذکر مى‏کنم تا فرق میانه جبر و اختیار معلوم گردد. ( 1508) دستى از اثر بیمارى رعشه مى‏لرزد گاهى هم تو دست خود را با اختیار مى‏لرزانى.( 1509) این هر دو لرزش آفریده حقند ولى مثل هم نیستند.( 1510) اگر لرزش دست را کار بدى فرض کنیم کسى که بیمارى رعشه دارد از ارتعاش دستش پشیمان و شرمنده نیست ولى تو که دست خود را لرزانده‏اى شرمنده و پشیمانى. ( 1511) این بحث یک بحث عقلى است بحث عقلى مى‏دانى یعنى چه؟ یعنى عقل حیله بر مى‏انگیزد تا شاید ضعیفى بحقیقت امر پى ببرد.

هر کار نیک پاداش نیک دارد چنان که خداوند در قرآن فرموده است: زنان پاک برای مردان پاک‌اند. پروردگار را خوشحال کن یا به رنجان و نتیجه هر دو را ببین. سپس مولانا مثالی را برای جبر و اختیار می‏آورد و می‏گوید: هر حرکت، وقتی که مسبوق به انگیزهْ ‌درونی باشد مسئولیت و در نتیجه ثواب و عقاب دارد، اما دستی که به دلیل سستی اعصاب دچار لرزش شد، صاحب آن نمی‌تواند از این حرکت، پشیمان یا خشنود باشد.